Kiến trúc sư thường làm việc ở ba lĩnh vực chuyên môn chính: quy hoạch xây dựng, thiết kế công trình và thiết kế nội thất.
· Quy hoạch xây dựng
Kiến trúc sư quy hoạch được đào tạo để tham gia các lĩnh vực như: quy hoạch vùng, quy hoạch đô thị, thiết kế đô thị và thiết kế cảnh quan.
* Quy hoạch vùng
Quy hoạch vùng là lĩnh vực lớn và phức tạp, liên quan đến chủ trương, chính sách phát triển kinh tế - xã hội của một vùng, có thể là huyện, tỉnh, hay vùng nhiều tỉnh.
Dựa vào “Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội” của vùng được phê duyệt, kiến trúc sư quy hoạch xây dựng hệ thống phân bố dân cư, hệ thống các đô thị chính, khu công nghiệp, nông nghiệp, lâm nghiệp, các khu kinh tế đặc thù... cũng như hệ thống các cơ sở hạ tầng văn hoá xã hội, hạ tầng kỹ thuật...
Tư duy của kiến trúc sư quy hoạnh vùng thiên về tư duy hệ thống, tư duy phân tích và dự đoán mà ít chất tạo hình. Họ làm toán, phân tích và tổng hợp tốt hơn là vẽ đẹp. Ở các nước phát triển, người ta chỉ đào tạo kiến trúc sư quy hoạch vùng từ những kiến trúc sư đã có kinh nghiệm thực tế và có tư chất, năng lực thích hợp.
* Quy hoạnh đô thị
Nếu bạn là kiến trúc sư quy hoạch đô thị, bạn sẽ là người bố trí, sắp đặt, tổ chức hệ thống không gian đô thị như: nơi ở, nơi làm việc, những hệ thống đường giao thông, bến tàu, bến cảng, sân bay, chỗ vui chơi giải trí, khu văn hoá thể thao, công viên, quảng trường, tượng đài cho thành phố, thị xã, thị trấn, sao cho tiện dụng và hợp với điều kiện thiên nhiên, địa hình, thời tiết và con người v.v...
Quy hoạch vùng là cấp thiết kế thứ nhất, quy hoạch đô thị là cấp thứ hai, tiếp đến là thiết kế đô thị và thiết kế cảnh quan.
Hấp dẫn và lãng mạn nhất thống công việc này là tạo nên thẩm mỹ của đô thị. Không gian và quy mô để bạn kiến tạo thẩm mỹ cho đô thị lớn hơn rất nhiều so với khi làm một ngôi nhà. Làm sao để có một đại lộ đẹp, khu phố đẹp, quảng trường đẹp? Ở đâu là di tích văn hoá, điểm nhấn đô thị, là ký ức của người dân, lắng đọng của năm tháng…? Bạn phải rành tất cả những điểm đó để tạo nên một đô thị có hồn, có bản sắc.
* Thiết kế đô thị và thiết kế cảnh quan
Một quảng trường rộng lớn, một tuyến phố đi bộ, một công viên vui chơi giải trí hay một vườn hoa nơi góc phố v.v... Tất cả đều là đối tượng của chuyên ngành thiết kế cảnh quan, thiết kế đô thị.
Nếu như ở quy hoạch đô thị, việc làm đẹp cho thành phố chỉ là một phần công việc, thì ở thiết kế cảnh quan và thiết kế đô thị, nội dung thẩm mỹ sẽ là chính.
Tư duy của kiến trúc sư lúc này thiên về tạo hình vật thể với tỉ lệ, vật liệu, màu sắc, hướng vận động và ý nghĩa của tất cả các yếu tố vật thể như: hình dáng công trình kiến trúc, khoảng trống, vật liệu nền hè, đường đi bộ, màu hoa, cây xanh, tượng đài, góc nhìn, mặt nước, biển chỉ đường, biển quảng cáo, cabin điện thoại. Hiểu nôm na là bạn phải thiết kế chi tiết cho từng không gian đô thị.
Không chỉ quan tâm tới phần vật thể của cảnh quan, không gian đô thị, bạn cần phải hiểu, nghiên cứu và ghi chép cả các giá trị văn hoá, lịch sử, nếp sống của người dân... rồi hoá thân chúng thành không gian, vật thể hữu hình. Đó là cách mà kiến trúc sư “thổi hồn” vào phố và cảnh trí đô thị.
Một góc phố đời thường trong phố cổ với mái ngói lô xỏ, hè đường lát đá Thanh, một quán cá lăng nổi tiếng, nơi không thể quên khi mời bạn hữu trong Nam ra Hà nội... Bạn phải thiết kế cây xanh, nền đường, biển chỉ dẫn, công trình kiến trúc bao quanh... sao cho phù hợp với cuộc sống hiện đại mà không đánh mất những hình ảnh đã thành ký ức của Hà Nội, không làm phai mờ màu thời gian tích đọng từ ngàn xưa.
· Thiết kế công trình kiến trúc
Thiết kế công trình kiến trúc là phần việc thu hút đông đảo kiến trúc sư nhất.
Nhà ở, cửa hàng, siêu thị, cơ quan, nhà ga, rạp hát, bảo tàng, thư viện hay trường học... là đối tượng thiết kế của kiến trúc sư công trình.
Khi thiết kế, kiến trúc sư cần nắm rõ hoạt động của người sử dụng công trình. Họ vẽ ra sơ đồ hoạt động, gọi là sơ đồ công năng, và tổ chức các không gian tương ứng với những hoạt động ấy, rồi chọn bộ khung cho các không gian. Có thể là cột và rầm, là tường chịu lực và sàn, hay một kết cấu phức tạp nào đó.
Kiến trúc sư công trình còn phải liên tưởng và vẽ ra mặt đứng của công trình, lựa chọn hình khối, vật liệu xây dựng cho công trình, cũng như hình dung và vẽ ra hình ảnh tương lai của nó.
Trong chuyên môn, người ta gọi là vẽ phối cảnh.
Cái khó và chứng tỏ tài năng của kiến trúc sư công trình nằm ở ý tưởng.
Đó có thể là một hình ảnh có nghĩa, như Chùa Một Cột mang hình của một đài sen, Khuê Văn Các là hình ảnh của ngôi sao Khuê tượng trưng cho văn học...
Đó có thể là một quan niệm mới về công năng. Như siêu thị không chỉ là nơi mua hàng mà còn thoả mãn các nhu cầu ăn uống, giải trí, đi dạo... Vậy là phải tạo ra “phố trong nhà”.
Ý tưởng có thể xuất phát từ ý đồ chính trị, văn hoá, kinh tế... Những toà tháp cao hàng trăm mét các nước đang đua nhau xây dựng còn nhằm chứng tỏ sức mạnh, uy quyền của mình.
Ý tưởng kiến trúc đôi khi chỉ là một đề xuất tạo hình độc đáo. Bạn có biết những nhà nghiêng, nhà xoắn, nhà vòm khổng lồ có thể chứa vài sân bóng đá không? Vòm Thiên niên kỷ ở Luân Đôn là một ví dụ.
· Thiết kế nội thất
Đây là lĩnh vực cũng đầy đam mê của kiến trúc sư.
Mỗi nội thất có một yêu cầu sắp đặt, bài trí khác nhau, phong cách khác nhau. Nội thất Paris hoa lệ, chỉn chu, thiên về trang trí. Nội thất New York có nét đời thường, thực dụng, pha chút “bụi bặm”. Kiến trúc sư nội thất có thẩm cảm tinh tế, khéo tay, tư duy với các đối tượng cụ thể.
Ngoài kiến thức văn hoá và xã hội, thiết kế nội thất còn đòi hỏi giỏi về mỹ thuật. Chính vì thế mà lĩnh vực này thường có các họa sĩ tham gia.
Về chuyên môn là như vậy, nhưng đã là kiến trúc sư, bạn có khả năng thiết kế tất cả. Vấn đề nằm ở chính năng lực và nhiệt huyết của bạn.
Cái đẹp của không gian nội thất gần gũi, dễ đi vào lòng người. Với bộ kế cổ, sập gụ, tủ chè, sàn gỗ, vài bức tranh Đông Hồ hay tranh sơn mài, gam màu nâu nhạt, trước cửa là lu sành Phù Lãng, cái gáo dừa gác trên miệng lu, bạn có thể tạo ra một không gian sống rất Việt.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét